2400 Yıl Önce Kadın Saç Modası
Akdeniz Ünv. Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nevzat Çevik, tarihi antik çalışmalar sonucunda elde ettikleri keşiflerde, 2400 yıl önce kadınların tercih ettiği bazı saç örgü şekillerinin bugün hala kullanıldığını ve nüfuslu kadınların günümüzde “uçuk” diye tanımlanan saç modellerini kullandıklarını, tespit ettiklerini söyledi.
Prof. Çevik, kazı çalışmaları esnasında bulunan yapıtlar ve bazı kaya mezarlarındaki kabartmalardan hareket ederek, 2400 sene önce bölgede yaşayan kadınların saç modellerini tespit ettiklerini açıkladı.
Likya mezarlarındaki kabartmalarda ve çeşitli anıtsal yapılarda o zamanın halklarının yaşam tarzlarını açık şekilde görüldüğünü anlatan Çevik, bu zamana ait eserlerin ayrıntılı bir incelemeden geçirilerek, Likya uygarlığının yaşam şekli ve sosyal statüleriyle alakalı yeni bilgiler edindiklerini açıkladı.
Öncelikli olarak Myra Antik Kenti ve bölgedeki çok sayıda kent yapılarındaki kadın figürünün ve maskın incelendiğini kaydeden Profesör Çevik: Kabartmalardaki bu tasvirlerin rengi ve dokusu bilinmiyordu. Bunları elimizdeki malümatlara göre renklendirerek net bir hale getirdik” dedi.
Profesör Çevik, saç çizimlerinin Viyana’daki Österreichisches Arkeoloji Enstitüsü’nden ”Isabella Benda Weber” in elinden yapıldığını belirterek, konuşmasına şu şekilde devam etti:
“Yapılan araştırmalar neticesinde 2400 sene önce kullanılan bazı saç örgü şekillerinin bugün hala bayanlar tarafından tercih edildiklerini gördük. O zamanın kadın saç modelleri, günümüzde punkçılarda gibi veya ekstrem kişilerde gördüğümüz, beklenmedik, şaşırtıcı saç tipleri. Yani bugün bize çılgın gelen saç modelleri o gün ise gayet normaldi. Hatta ve hatta modaydı. Bu saç modellerini daha çok soylu kadınlar tercih etmekteydi. Zira kaya mezarları soylu sınıfına ait mezarlardır. Dolayısıyla kabartmalarda (rölyeflerde) seçkinlerin hayatı anlatılıyor. Fakat moda herkes içindir. Yani bu saç stillerinin halk – kamu tarafından da kullanılmış olduğunu söyleyebiliriz”.
Yaptıkları araştırmalarda, modellerin dışında tarzla ilgili de fikirler edindiklerini açıklayan Profesör Çevik, şöyle devam etti:
“Bu zamanda saçını taramak için zengin-fakir olmak icap etmiyor. Günümüzde ki gibi zengin de fakir de benzer üsluplarda saçını tarıyor. Elde edilen takılar, manikür – pedikür setleri ve kozmetik kaplar zenginlerin malzemeleri olsa da, bunlar o dönemin yaşam şekillerinin tamamını ifade ediyor. Soyluların kullandığı malzeme gümüştür de; avamdan birininki bronzdur gibi. Elit saçını kölesine taratırken, avam halk kendisi tarıyordur. Elitlerden, soylulardan edindiğimiz bu bilgiler bize yaygın halk kitlelerinin de yaşam tarzlarını gösteriyor. Bunlar Klasik Çağ’dan sonra Bizans ve Roma zamanlarında da devam ederek günümüze kadar gelmiştir”
Antalya’daki Myra, Rhodiapolis ve Andriake antik şehirlerde daha önce kazı başkanlığı yaptığını aktaran Profesör Dr. Çevik, 27 senedir Likya bölgesinde devam ettiği çalışmaları, dört senelik bir çalışma sonucu “Lykia Kitabı” isimli eserde derlediğini açıkladı.
Myra Antik Kenti Kazı Başkan Yardımcısı Mehmet Kayhan Murat şu şekilde açıklama yaptı : Myra Antik Kenti’ndeki kaya mezarları dışında, birçok anıtsal yapıda ve tiyatro binası başta olmak üzere kadın figürünün ön planda olduğunu açıkladı.
Yaşadığımız sosyal yaşam türlerinin geçmişin devamı olduğunu anlatan Murat, “Giydiğimiz giysiden ayakkabıya kadar her şey geçmişten örnek alınarak günümüze taşınmıştır. İnsan beyni sürekli aynı fakat süreç ve zaman farklı. Saç stilleride da bunun bir devamı” diye açıklama yaptı.
Murat, yöreden yöreye ve kültürden kültüre, saç modellerinin değiştiğini açıklayarak, “Antik zamanda ki bu kabartmalardaki kadınlar, cenaze törenlerinde, dinsel törenlerde, tiyatro oyunlarında tasvir edilmişler ve bu modellerin kabartmalara kazınarak günümüze taşınması sağlanmıştır. Günümüzde bu stillerde ki, saç tiplerinin kullanıldıklarını söylemek çok da hatalı olmaz”.
Antik dönem de kadınların, kabarık bir şekilde – saçlarını daha çok arkaya doğru tarandıklarını anlatan Murat: “Antik dönemdeki saç tarama yöntemi günümüzde aynı tarzda devam ediyor. Antik dönemde bukle – büklüm yapma ve saç şekillendirmede kullanılan makaranın günümüzde de aynı şekilde kullanıldığını görüyoruz” dedi.
